GAZ-13 Czajka, ros. ГАЗ-13 Чайка (pol. mewa) – luksusowa limuzyna, produkowana w ZSRR w zakładach GAZ w latach 1959-1981, wyłącznie dla dygnitarzy krajów bloku wschodniego. Opis modelu Czajka wzorowana była częściowo na amerykańskim samochodzie Packard Caribbean z lat 50. Produkcja Czajek rozpoczęła się 16 stycznia 1959 roku. Samochód ten jako jedyny – do rozpoczęcia w końcu lat 70. XX w. produkcji Czajki GAZ 14 – produkowany w krajach socjalistycznych posiadał: Elektrycznie sterowane szyby Automatyczną skrzynię biegów ze specjalnym biegiem "D" czyli defiladowym Silnik V8, o pojemności 5,5 l i mocy 195 KM Czajkę produkowano w dwóch wersjach nadwoziowych: podstawowy sedan (GAZ 13 1959-1981) i małoseryjny kabriolet (GAZ 13B 1961-1962 – około 20 sztuk). Samochód posiadał trzy rzędy siedzeń i mogło nim podróżować 7 osób. Nieliczna odmiana limuzyny GAZ-13A posiadała oddzielony przegrodą przedział pasażerski. Około 10 samochodów było skarosowanych jako rządowe karetki pogotowia (nadwozie kombi) w zakładach RAF. Z uwagi na w miarę komfortową jazdę, niewielką liczbę samochodów dostosowano dla potrzeb filmu, montując w odkrywanym przedziale pasażerskim podstawę dla kamery. Ogółem wyprodukowano 3179 sztuk. Czajka GAZ 13 to zdecydowanie jeden z najładniejszych i najbardziej luksusowych pojazdów produkowanych w ZSRR – pod koniec produkcji był samochodem już bardzo przestarzałym i staromodnym. Produkowany był dla wyższych władz państwowych (np. ministrowie, pierwsi sekretarze partii poszczególnych republik) i przedstawicieli dyplomatycznych ZSRR oraz innych państw. Najwyższe władze używały limuzyn ZiŁ, władze średniego szczebla – Wołg. Z powodu "oficjalnego" przeznaczenia, większość samochodów wykonana była w kolorze czarnym. Samochody te rozdawane były też przez państwo jako nagrody dla szczególnie zasłużonych, m.in. otrzymali je Jurij Gagarin i Michaił Szołochow. Od lat 70. wysłużone egzemplarze trafiały m.in. do pałaców ślubów, dla przewozu nowożeńców (za opłatą dwa razy wyższą od Wołgi). Nieliczne egzemplarze, jakie dostały się w ręce cywilne i zostały zaadaptowane jako taksówki, często poddane były przez właścicieli pewnym modyfikacjom. Ze względu na duże spalanie rzędu ok. 40 litrów na 100 km zastępowano oryginalne silniki GAZa silnikami Diesla od ciężarówek bądź też od innych luksusowych samochodów z mocnymi silnikami. Pozwalało to zredukować ilość spalanego paliwa nawet do 10 litrów/100km. Ciekawostki W 1979 roku studio filmowe DEFA z NRD nakręciło komedię pod tytułem: Der schwarze Tschaika (Einfach Blumen aufs Dach). Film opowiada historię zwykłego robotnika który zamiast Trabantem – jeździ właśnie Czajką. Obraz ten kilkakrotnie pokazywała polska telewizja w latach 80. XX w. Dane techniczne Silnik V8 5,5 l (5529 cm³), 2 zawory na cylinder, OHV Średnica cylindra × skok tłoka: 100,00 mm × 88,00 mm Stopień sprężania: 8,5:1 Moc maksymalna: 195 KM (143,5 kW) przy 4200 obr/min Maksymalny moment obrotowy: 402 N•m przy 2200 obr/min Osiągi Prędkość maksymalna: 160 km/h Inne Przełożenie główne: 3,38:1 Przełożenia biegów (I / II / III / wsteczny): 2,84:1 / 1,62:1 / 1:1 / 2:1 Współczynnik przekładni hydrokinetycznej: 2,4:1 Promień skrętu: 7,8 m Rozstaw kół tył / przód: 1530 / 1540 mm Prześwit: 180 mm Opony: 8,2 x 15 Galeria Plik:GAZ-13 Czajka 1.jpg|Przód samochodu Plik:GAZ-13 Czajka 2.jpg|Tył samochodu Plik:GAZ-13 Czajka 3.jpg|Deska rozdzielcza Plik:GAZ-13 Czajka 5.jpg|Tylna kanapa Bibliografia