Ignacy Popiel (ur. 27 lipca 1863 w Drohobyczu, zm. 2 maja 1941) – polski szachista, czołowy gracz Galicji. Regularnie plasował się w czołówce turniejów rozgrywanych we Lwowie, uczestniczył też w silnie obsadzanych turniejach międzynarodowych, w tym kongresach Niemieckiego Związku Szachowego. Biografia Pochodził z rodziny arystokratycznej, legitymującej się tytułem hrabiowskim. Studiował prawo początkowo na uniwersytecie w Grazu, potem na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie (1889-1892). Uzyskał uprawnienia notariusza. W szachy grał od początku lat 80. XIX wieku. Grywał we Lwowie, potem w Krakowie, w drugiej połowie lat 80. w Wiedniu, gdzie w 1887 został wicemistrzem Glaser Schachgesellschaft. W tym klubie szachowym pełnił obowiązki bibliotekarza. W 1889 spróbował swoich sił w renomowanej imprezie międzynarodowej, zgłaszając akces do Kongresu Niemieckiego Związku Szachowego we Wrocławiu. Zajął dzielone III-IV miejsce w turnieju pobocznym "B". Krótki czas potem odwiedził Warszawę, rozgrywając kilka towarzyskich partii z czołowymi graczami miasta, jednak bez większych sukcesów; uległ Szymonowi Winawerowi oraz Arturowi Popławskiemu, a zmierzył się ponadto z Józefem Żabińskim i Janem Kleczyńskim (seniorem), ale wyniki tych spotkań nie są znane. W 1892 w Dreźnie Popiel zajął VI lokatę. W listopadzie 1894 uczestniczył w ważnym wydarzeniu w życiu szachowym Lwowa — inauguracji działalności Lwowskiego Klubu Szachistów. Przypadł mu zaszczyt rozegrania inauguracyjnej partii, mającej charakter konsultacyjny; po przeciwnych stronach szachownicy zasiedli czołowi szachiści, Popiel i Kazimierz Weydlich, wspierani przez nieco mniej znanych miejscowych graczy, Juliusza Kleeberga i Józefa Kohna. Klub zorganizował niebawem dwa turnieje handicapowe, w których Popiel, jako faworyt, udzielał swoim rywalom przewagi piona i posunięcia. W efekcie w obu imprezach zajął nieco dalsze miejsca (III i IV), a dwukrotnie triumfował Aleksander Osuchowski. Dopiero rozegrane w klasycznej formule mistrzostwa Lwowskiego Klubu Szachistów przyniosły Popielowi dwa zwycięstwa — w 1895 wyprzedził siedmiu rywali, m.in. Kaliksta Morawskiego, Kazimierza Weydlicha, Józefa Kohna, Aleksandra Osuchowskiego, Tadeusza Bujaka, a w 1896 sześciu, w tym Weydlicha, Aleksandra Lorię i Karola Irzykowskiego. W 1896 Popiel powrócił także do nieco większej aktywności w rozgrywkach europejskich. W Budapeszcie zajął XIII miejsce (ostatnie), ale pokonał m.in. Carla Schlechtera i Georga Marco. Lepiej wypadł w Eisenach, gdzie podzielił II-III miejsce. W 1897 zwycięstwo w turnieju pobocznym Kongresu Niemieckiego Związku Szachowego w Berlinie przyniosło Popielowi tytuł mistrza, uprawniający do gry w dużych turniejach bez eliminacji. W 1898 Popiel wystąpił w turnieju w Kolonii, gdzie z Emanuelem Schiffersem podzielił X-XI miejsce (triumfował Amos Burn przed Wilhelmem Cohnem, Rudolfem Charouskiem i Michaiłem Czigorinem), a pokonał m.in. przyszłego uczestnika meczów o mistrzostwo świata Dawida Janowskiego. W 1900 w Monachium zawodnik z Galicji znalazł się na XI-XII miejscu (wspólnie z Hermannem von Gottschallem), m.in. za Harrym Pillsburym, Carlem Schlechterem i Gézą Maróczym. Dwa lata później w dużej imprezie w Monte Carlo uplasował się na XVI miejscu w gronie 20 szachistów, wśród których najlepszy okazał się Géza Maróczy. W turnieju tym Popiel zanotował niecodzienne zwycięstwo nad Georgiem Marco, który poddał partię mimo szans na wykonanie posunięcia, dającego w perspektywie wygraną. Niskie lokaty w turniejach europejskich, w tym ostatnie miejsce w Hanowerze w 1902, skłoniły Popiela do wycofania się z rywalizacji. Nie widząc szans na walkę z najlepszymi szachistami, powrócił do Lwowa, gdzie ponownie uczestniczył w turniejach Lwowskiego Klubu Szachistów. W 1904 był III w mistrzostwach miasta. W tymże roku, w tzw. "turnieju czterech", również zajął III miejsce, za Emilem Grossem i Karolem Irzykowskim. W podobnym turnieju w 1912, ale wśród pięciu rywali, był ostatni, uznając wyższość Oskara Piotrowskiego, Adolfa Hauke-Bosaka, Emila Grossa i Kazimierza Weydlicha. Znacznie lepiej wypadł w mistrzostwach Lwowa w 1914, kiedy w klasyfikacji turnieju wyprzedził go jedynie Piotrowski i to zaledwie o pół punktu, zgubione w przegranej partii z jednym z outsiderów Karolem Elsterem. W latach I wojny światowej Popiel wystąpił jedynie w jednym z turniejów w Wiedniu (1915), ale imprezy nie dokończył, wycofując się po pierwszym kole, w którym zremisował wszystkie swoje partie (w tym ze Schlecheterm i Richardem Retim). Po wojnie osiadł w Kulikowie koło Lwowa. Pracował w tym czasie w wyuczonym zawodzie notariusza i nie zaniedbywał szachów, chociaż zmienił barwy klubowe — ze Lwowskiego Klubu Szachistów przeszedł do Hetmana Lwów. Uczestniczył w lwowskiej rywalizacji międzyklubowej (poza wymienionymi klubami grał jeszcze Hełm Lwów). Startował także w turniejach indywidualnych, w 1925 ponownie minimalnie przegrywając tytuł mistrza Lwowa, tym razem z Kalikstem Morawskim (wyprzedził m.in. Henryka Friedmana, Mariana Wójcika, Mariana Wróbla, Saturnina Limbacha, Juliusza Halkę). Również w 1925, i również za Morawskim, zajął II miejsce w mistrzostwach klubowych Hetmana, a rok później został wicemistrzem Lwowskiego Klubu Szachistów. W 1926 Polski Związek Szachowy zaprosił Popiela do udziału w inauguracyjnych indywidualnych mistrzostwach Polski jako czołowego szachistę Lwowa, jednak wskutek zaginięcia przesyłki z zaproszeniem nie mógł on z tej oferty skorzystać. Trzy lata później wystąpił natomiast w pierwszych drużynowych mistrzostwach Polski w Królewskiej Hucie jako reprezentant Lwowa, jednak jego zespół nie odniósł sukcesu, plasując się na IV miejscu. Popiel wygrał jeden mecz (z Emilem Sojką ze Śląska), zremisował z Antonim Wojciechowskim i Izaakiem Appelem, uległ Paulinowi Frydmanowi i Mieczysławowi Chwojnikowi. W tym okresie Popiel był już jednym z nestorów lwowskich szachów i nie odnosił większych sukcesów. W 1931 był w mistrzostwach miasta VIII, dwa lata później uplasował się na przedostatnim, XIV miejscu. Mimo to jeszcze raz znalazł się w reprezentacji Lwowa na drużynowych mistrzostwach Polski w 1934, gdzie miał okazję rozegrać partię — zwycięską, jak się okazało — z pastorem Arthurem Rhode, reprezentantem Poznania, z którym po raz pierwszy spotkał się przy szachownicy już trzydzieści lat wcześniej, na wrocławskim Kongresie Niemieckiego Związku Szachowego. W 1935 Popiel, w wieku 72 lat, zajął XIII miejsce w turnieju przedolimpijskim w Łodzi; pokonał m.in. znanego później szachistę wileńskiego Kazimierza Platera. W drugiej połowie lat 30. udanie zaprezentował się w rozgrywkach w Krakowie, w których spróbował swoich sił po przeprowadzce do Bochni w 1937; jako członek Krakowskiego Klubu Szachistów w tymże roku podzielił V-VII miejsce w mistrzostwach Krakowa (rok później wycofał się z turnieju po pięciu rundach). Barw Krakowa bronił (na pierwszej szachownicy) w meczu drużynowym z reprezentacją Katowic, zakończonym zwycięstwem krakowian 10½ – 5½. Ignacy Popiel zajmował się także teorią szachów. Artykuły teoretyczne publikował w prasie krajowej i zagranicznej, m.in. w "Tygodniku Szachowym" i "Deutsche Wochenschach", analizując debiut nazwany przez siebie gambitem polskim czy warianty angielskiej partii skoczkowej. Był korespondentem kącików szachowych "Tygodnika Ilustrowanego" i "Kuriera Warszawskiego". Według retrospektywnego systemu Chessmetrics, najwyżej sklasyfikowany był we wrześniu 1899 r., zajmował wówczas 29. miejsce na świecie. Bibliografia Tadeusz Wolsza, Arcymistrzowie, mistrzowie, amatorzy... Słownik biograficzny szachistów polskich, tom V, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2007 W.Litmanowicz, J.Giżycki, "Szachy od A do Z", tom II, Warszawa 1987, str. 935-936 Linki zewnętrzne