liderów biznesu zależy to, czy staną się współtwórcami pozytywnych, trwałych zmian w swoim otoczeniu Dobre strategie są specyficzne badaniu „Menedżerowie CSR" realizowanym z okazji obchodzonego w ubiegłym roku 15-lecia partnerstwa na rzecz CSR w Polsce proc. respondentów uznało, że CSR ma wpływ na sposób funkcjonowania biznesu, a w opinii proc. ankietowanych przyczynia się rozwiązywania wyzwań społecznych w Polsce. Najczęściej wskazywane obszary to: ochrona środowiska naturalnego, pomoc społeczna oraz edukacja. Taki wynik pozwala z nadzieją patrzeć na wyzwania stojące przed Polską w kontekście ogłoszonych przez ONZ Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDG), a więc kierunków zmian, które muszą nastąpić, by świat z powodzeniem zmierzył się z wyzwaniami klimatycznymi i społeczno-ekonomicznymi. Odpowiedzialność za ich realizację spoczywa na państwach, w tym Polsce, ale to w dużej mierze od firm i ich liderów zależy, jak szybko będzie zmieniał się świat. Czy jesteśmy przygotowani ich realizacji Jak wyzwania zrównoważonego rozwoju rozumie polski biznes Czy i jak odzwierciedlają je strategię CSR liderów odpowiedzialnego biznesu w Polsce Poszukując odpowiedzi na te pytania, warto sięgnąć raportów społecznych firm, a więc najbardziej kompleksowego narzędzia komunikacji na temat realizacji odpowiedzialności społecznej firmy. Ich analiza pozwoli odpowiedzieć na pytanie, czy i jak firma w wybranych kierunkach zaangażowania odpowiada na istotne wyzwania społeczne i ekonomiczne oraz środowiskowe. choć cele zrównoważonego rozwoju są uniwersalne, to odpowiedzi konkretnych firm i branż muszą być specyficzne. tak np. przeciwdziałania zmianom klimatycznym zdecydowanie bardziej może się przyczynić branża wydobywcza albo samochodowa niż handel lub bankowość. Analizując inicjatywy społecznie odpowiedzialne konkretnej firmy, widzimy, czy koncentruje się jedynie na obronie istniejącego status quo, by prowadzić business usual, czy też ma odwagę, by poszukiwać innowacji, rozwiązań biznesowych, które będą dobrze służyły, co oczywiste, jej samej, ale i jej otoczeniu. Ciekawym uzupełnieniem takiej analizy raportów społecznych może być także lektura publikowanych od lat przez FOB raportów „Odpowiedzialny biznes w Polsce. Dobre praktyki". Niestety, wśród tysięcy zamieszczonych już przykładów te dotyczące praktyk rynkowych są wciąż mało popularne, w przeciwieństwie zdecydowanie najbardziej powszechnych praktyk z obszaru zaangażowania społecznego. nym wcześniej badaniu KPMG i FOB było to wskazanie 1). Cieszyć tylko może coraz szersze angażowanie się polskich firm w upowszechnienie kwestii etycznych dobrze służą temu takie inicjatywy jak np. Rzecznicy Etyki Global Compact. konieczne dla dalszego rozwoju społecznej odpowiedzialności biznesu w Polsce. więcej, wdrażanie zasad etyki i CSR także w takich obszarach jak wybór dostawców czy zarządzanie łańcuchem dostaw staje się na świecie ważnym trendem, koniecznym elementem strategii CSR. Jak to wygląda w Polsce Rankingi i badania pokazują od lat, że Jednak czy te są najistotniejsze, jeśli CSR traktujemy strategicznie Jeśli jest związany, jak deklaruje wiele firm, z ich DNA, a więc z działalnością biznesową Ciekawe wnioski przynosi także analiza korzyści wynikających z działań CSR. Najwięcej wskazań w ubiegłorocznym badaniu FOB otrzymały podniesienie poziomu świadomości pracowników w zakresie etyki proc., podniesienie poziomu zaangażowania pracowników proc., oraz zwiększenie rozpoznawalności marki jako odpowiedzialnej/zrównoważonej proc. Warto zaznaczyć, że wśród odpowiedzi uzyskanych we wcześniejszych badaniach korzyści wizerunkowe zazwyczaj wymieniane były na pierwszym miejscu (np. w cytować systemowym zaangażowaniem firmy polskie radzą sobie gorzej niż te z kapitałem zachodnim. jednak istotne różnice branżowe. sektorze finansowym prymat mają firmy zagraniczne, ale też taka jest struktura tego segmentu w Polsce. Odwrotnie w branży energetycznej tu liderami CSR są firmy polskie. Zarówno LOTOS, jak i Orlen oraz PGNiG od wielu lat nie tylko dbają o budowanie dobrych relacji ze społecznościami lokalnymi, ale też raportują, mają systemy etycznej infrastruktury. Działają w oparciu o kompleksowe strategie CSR, wdrażając takie podejście w spółkach zależnych, dbając o edukację pracowników. ostatnim raporcie Centrum CSR „Społeczna odpowiedzialność biznesu w polskich realiach", a więc organizacji strażniczej, branża paliwowo-energetyczna uznana została za jedną z najlepiej wypadających w całym zestawieniu (kilkanaście branż i ponad 220 firm). Choć równocześnie autorzy wskazują różne słabości, np. niewystarczającą liczbę danych pozafinansowych, w szczególności na temat działalności biznesowej, pokazywanie istotnych wyzwań, a pewnie też często dylematów związanych np. z ochroną środowiska czy relacjami z konsumentami. branży finansowej, pominąwszy aktualne w Polsce dyskusje, jest to z pewnością kwestia podejmowania decyzji dotyczących finansowania lub dofinansowania pewnych przedsięwzięć, a także, o czym wiele już powiedziano, oferowania instrumentów i produktów, które wiążą się z dużymi stratami społecznymi, czy wreszcie dostępu tzw. inwestycji społecznie odpowiedzialnych (ang. socially responsible investment). innych branżach kluczowe są kwestie podatków, form zatrudnienia, odpadów czy wreszcie praw człowieka w łańcuchu dostaw. mierzenie się z wyzwaniami biznesowymi w kontekście zrównoważonego rozwoju sprawia, że CSR zyskuje w firmie wymiar strategiczny czy jak kto woli staje się częścią jej DNA. Specyfika branży jest kluczowa dla określenia istotności podejmowanych przez firmę działań na rzecz otoczenia. pewnością nie ma jednej uniwersalnej strategii CSR, która sprawdzałaby się w różnych branżach. Każda firma, która ma ambicje odpowiedzialnej społecznie, musi się zmierzyć z własnymi wyzwaniami biznesowymi, z myślą wpływie na otoczenie. Dzięki takiemu podejściu, w oparciu o dialog z interesariuszami firmy, strategie CSR mogą stać się źródłem innowacji, które będą zmieniały biznes z korzyścią dla niego i otoczenia, w oparciu o partnerstwa sektorowe międzysektorowe. liderów biznesu zależy to, czy wybiorą ścieżki zrównoważonego rozwoju i staną się współtwórcami pozytywnych, trwałych zmian w swoim otoczeniu. —Marzena Strzelczak, dyrektorka generalna Forum Odpowiedzialnego Biznesu