Potrzebujemy przywódców, którzy potrafią inować rozwiązania poprzez aktywne włączanie i wspieranie różnorodnych interesariuszy, a nie takich, którzy chcą jedynie wzmocnić własną pozycję, wykorzystując narastające uczucie lęku.
Naprawdę odpowiedzialne przywództwo to nie przypadek, że przywództwo stało się głównym tematem poważnych dyskusji prowadzonych w mijającym roku w świecie nauki, biznesu, organizacji obywatelskich. końcu uświadomiliśmy sobie głęboką potrzebę, że chcemy komuś powierzyć siebie i świat. niestety, okazało się, że prawdziwych przywódców tu nie ma.
Zamiast wspominać przywódców z przeszłością różnych stowarzyszeń umarłych poetów, warto zastanowić się nad tym, kogo nam trzeba dziś.Żyjemy coraz trudniejszym świecie jednoczesnym, kumulującym się występowaniem różnorodnych ryzyk w postaci m.in. kryzysu klimatycznego, demograficzne- społeczne będą kształtowały biznes oczekiwana rola biznesu w społeczeństwie. Potrzebni są prawdziwi przywódcy w biznesie i to nie tacy, którzy będą jedynie „optymalizować" podatki w Luksemburgu jako najwyższy przejaw swojej odpowiedzialności za ponoszone koszty.
Psychologowie od lat piszą o niezbędnych cechach przywództwa, umiejętnościach technicznych o inteligencji emocjonalnej,o pokorze o charyzmie.Zbyt często patrzą jednak na cechy osobowości, a zbyt rzadko na podzielają wizję przyszłości i zrozumienie, że to wyzwania
„Można przypuszczać, że w niezbyt już odległej perspektywie, wartości i oczekiwania społeczne będą miały znacznie większy wpływ niż np. oczekiwania akcjonariuszy".
go, społecznego, finansowego, ekologicznego. Definitywnie znika wizja opiekuńczego państwa. Zmienia się tradycyjny układ geopolityczny, a jednocześnie wśród setki największych gospodarek świata już mniej niż połowa to państwa narodowe, ponieważ to megamiasta, a reszta to korporacje ponadnarodowe. Chwieją się podstawy gospodarki wolnorynkowej, czyli np. podejście własności, maksymalizacji zysku, pracy najemnej. Wystarczy wsłuchać się w dyskusje prowadzone na całym świecie, by przekonać się, że stoimy w obliczu radykalnych zmian.
Potrzebujemy przywódców, którzy potrafią inicjować rozwiązania poprzez aktywne włączanie i wspieranie różnorodnych interesariuszy, a nie takich, którzy chcą jedynie wzmacniać własną pozycję, wykorzystując narastające w różnych grupach społecznych uczucie lęku w obliczu niepewności, licząc, że trudne czasy szybko przeminą. jest zdecydowanie nowa, i świat. Jest wielu dobrych liderów, którzy potrafią skutecznie angażować duże zespoły pracowników, ale niezbędni są tacy, którzy oprócz tego będą mieli również długoterminową wizję rozwoju społecznego. Przywódcy powinni jak najpełniej rozumieć globalne wyzwania i rolę poszczególnych podmiotów na rynku, a nie tylko zajmować się wyznaczaniem bieżących kierunków działań operacyjnych.Każdy dobry lider musi mieć wszystkie niezbędne cechy osobowościowe,by za nim chcieli podążać inni, ale tylko odpowiedzialny przywódca może dostrzec istotność zmian, które właśnie nadchodzą.
przedsiębiorstwach podejmujących naprawdę istotne wyzwania są potrzebni tacy przywódcy, którzy chcą i potrafią włączać interesariuszy w proces poszukiwania rozwiązań odnoszących się jednocześnie m.in. ochrony środowiska przyrodniczego, kierunków rozwoju gospodarczego i podnoszenia jakości życia. Zmiany klimatyczne i kurczące się zasoby naturalne, presja na coraz niższe koszty wytwarzania prowadząca często niezadowolenia społecznego, a w efekcie także wzrastające oczekiwania pojawiające się w ramach zarządzania łańcuchem dostaw wszystko to wpływa nie tylko na zmianę warunków, w jakich funkcjonuje każde przedsiębiorstwo, ale również na zmiany społeczne.
Można przypuszczać, że w niezbyt już odległej perspektywie, wartości i oczekiwania społeczne będą miały znacznie większy wpływ niż np. oczekiwania akcjonariuszy na sposób realizacji podstawowej działalności biznesowej. Pracownicy już obecnie chcą uczestniczyć w podejmowaniu decyzji,chociaż jeszcze wolą nie podejmować odpowiedzialności tak jest przecież wygodniej. Klienci chcą już uczestniczyć w projektowaniu i wytwarzaniu produktów, ale jednocześnie po obu stronach brakuje technicznych możliwości autentycznej
„Odpowiedzialne przywództwo dotyczy zatem relacji, które mają prowadzić osiągania wspólnych korzyści na drodze rozwiązywania problemów istotnych dla społeczeństwa".
partycypacji. Rzeczywistość świata prosumentów czyli ogółu obywateli, którzy są jednocześnie producentami i konsumentami jest przed nami. właśnie odpowiedzialni przywódcy w przedsiębiorstwach, które aktywnie podejmują społeczną innowacyjność będą nadawać niezbędny sens zmianom w otoczeniu.
Odpowiedzialne przywództwo określa się jako oparty na wartościach i zasadach etyki proces współdziałania z interesariuszami w firmie i na zewnątrz integrującymi się wokół podzielonego celu. tym procesie następuje wzajemne wzmacnianie wspólnej motywacji i zobowiązania budowania zrównoważonej wartości i zmiany społecznej. Odpowiedzialne przywództwo dotyczy zatem relacji, które mają prowadzić osiągania wspólnych korzyści na drodze rozwiązywania problemów istotnych dla społeczeństwa.
Niestety, nie można przyjąć, że odpowiedzialne przywództwo istnieje z definicji w każdym przedsiębiorstwie społecznie odpowiedzialnym. CSR rzadko pojawia się w samym trzonie rozwoju danego biznesu, częściej mamy czynienia nie tylko w Polsce z dodatkowymi działaniami,które mają zmniejszać odczuwaną przez interesariuszy szkodliwość społeczną, będącą konsekwenq'ą przyjmowanego modelu biznesu.To oczywiście ważne, żeby np. firma energetyczna edukować dzieci w szkołach w zakresie bezpieczeństwa użytkowania kontaktów ściennych, ale znacznie ważniejsze by było, gdyby zmieniła sposób wytwarzania energii, aby nie doprowadzać coraz poważniejszego zagrożenia zdrowia setek tysięcy mieszkańców. Czy możemy liczyć na to, że w polskiej energetyce także w innych „kontrowersyjnych" branżach znajdą się naprawdę odpowiedzialni przywódcy nie chodzi tylko o to, czy mają oni charyzmę.
Prof. nadzw. hab. Bolesław Rok
Centrum Etyki Biznesu i Innowacji Społecznych Akademia Leona Koźmińskiego