O nas

W skrócie

CLARIN-PL

CLARIN-PL to polskie konsorcjum naukowe, część Europejskiej Infrastruktury Badawczej CLARIN (Common Language Resources and Technology Infrastructure). Tworzy je sześć jednostek naukowych, w których powstają elektroniczne zasoby językowe i narzędzia do pracy z dużymi zbiorami tekstów w języku polskim. Infrastruktura ta służy naukowcom (głównie reprezentujących nauki humanistyczne i społeczne) w prowadzeniu badań przy zastosowaniu nowoczesnych rozwiązań cyfrowych. Korzystanie z oprogramowania i aparatury CLARIN jest bezpłatne a utrzymanie polskiego węzła infrastruktury – Centrum Technologii Językowych CLARIN-PL przy Politechnice Wrocławskiej) finansuje Ministerstwo Edukacji i Nauki Rzeczpospolitej Polskiej. Centrum koordynuje rozwój zasobów, narzędzi, zapewnia utrzymanie zaplecza technicznego oraz prowadzi działania na rzecz upowszechniania rozwiązań inżynierii języka w środowisku akademickim poprzez organizację warsztatów, konsultacji oraz redakcję materiałów szkoleniowych.

CLARIN ERIC

W 2012 roku powstała Europejska Infrastruktura Badawcza CLARIN ERIC. Jej celem jest dostarczenie obywatelom (szczególnie naukowcom, wykładowcom i studentom) wyspecjalizowanych zbiorów danych, wiedzy oraz możliwości technicznych do prowadzenia badań uwzględniających przetwarzanie wielkich ilości tekstów w językach naturalnych. Infrastruktura ta ma charakter rozproszony – oznacza to, że jej centra są rozsiane w różnych lokalizacjach, głównie na terenie Europy, ale również USA i RPA. (WIĘCEJ O CLARIN-ERIC)

Cel i misja CLARIN

CEL CLARIN

Priorytetowym celem CLARIN-PL jest dostarczenie polskim naukowcom wszelkich środków potrzebnych do prowadzenia badań wymagających wykorzystania metod przetwarzania dużych ilości tekstów. Nasza infrastruktura jest unikatowa na skalę światową, ponieważ powstała specjalnie z myślą o języku polskim i dostarcza autorskich rozwiązań zapewniających precyzyjne wyniki dla badań na tekstach sporządzonych w tym języku.

więcej...

Celem CLARIN jest udostępnianie zasobów językowych oraz elektronicznych narzędzi do automatycznego przetwarzania języka naturalnego badaczom we wszystkich dyscyplinach naukowych, a w szczególności z dziedziny nauk humanistycznych i społecznych.

CLARIN wychodzi naprzeciw wyzwaniom i perspektywom badawczym w dziedzinie e-Nauki, zwłaszcza tzw. e-Humanities. E-Nauka jako nowy nurt metodologiczny zakłada szerokie zastosowanie technologii wspierających użytkownika w posługiwaniu się dużymi zbiorami tekstów. Liczba dokumentów dostępnych przez Internet i w innych formach elektronicznych (artykułów prasowych, archiwów cyfrowych, tekstów reklamowych, blogów itp.) rośnie lawinowo. Dynamiczny przyrost cyfrowego materiału tekstowego jest cennym źródłem badań, ale tworzy równocześnie szereg wyzwań przed naukowcami. Komercyjne wyszukiwarki nie zapewniają wystarczającej pomocy osobom szukającym specjalistycznych informacji związanych z konkretną dziedziną, osobą, wydarzeniem czy przedziałem czasowym. Odnalezienie interesujących wiadomości czy utworzenie zestawień dotyczących setek lub nawet tysięcy obiektów przekracza możliwości pojedynczych badaczy i pochłania ogromne ilości czasu. Z drugiej strony – konieczność radykalnego ograniczenia liczby materiałów źródłowych może negatywnie wpływać na otrzymane wyniki badań.

Badacze dostrzegający potrzebę przebadania dużych ilości tekstu, mogą czerpać istotne korzyści z doświadczeń lingwistyki informatycznej, inżynierii języka naturalnego, technologii językowych oraz technologii mowy. Istnieje wiele ciekawych rozwiązań i propozycji, które mają znaczną przewagę nad metodami tradycyjnymi. Zadaniem CLARIN jest ułatwienie dostępu do opracowanych narzędzi i zasobów językowych oraz wspieranie zastosowań technologii językowych w naukach humanistycznych i społecznych.

MISJA CLARIN

Usługi sieci CLARIN są dostępne na otwartych licencjach dla naukowców z krajów tworzących konsorcjum CLARIN ERIC. Usługi nastawione są szczególnie na badaczy z obszaru nauk humanistycznych i społecznych oraz wszystkich, którzy w swojej pracy posługują się dokumentami pisanymi oraz zapisem mowy w jakimkolwiek języku europejskim. CLARIN dostarcza naukowcom uniwersalnych narzędzi do analizy języka naturalnego oraz otwartego, publicznego archiwum zasobów językowych i materiałów źródłowych.

więcej...
Na podstawie infrastruktury CLARIN opracowuje się obecnie sieciowe aplikacje użytkowe. Umożliwiają one pogłębioną, automatyczną analizę struktury tekstu i archiwów mowy oraz (w pewnym zakresie) znaczenia dokumentów i nagrań w języku naturalnym.

Inicjatywa budowy CLARIN ERIC zrodziła się w 2005 roku ze świadomości istnienia barier utrudniających powszechne wykorzystanie osiągnięć inżynierii języka naturalnego w badaniach naukowych.
1. Spójność technologii językowych. W wyniku dynamicznego rozwoju technologii językowych powstała bardzo duża liczba standardów i formatów danych. Konieczne jest doprowadzenie do interoperacyjności powstałych programów i zasobów tak, żeby można było bez trudu z nich korzystać i dowolnie ze sobą łączyć.
2. Techniczna i merytoryczna dostępność. Naukowcy z dziedziny technologii językowej funkcjonują zwykle w zamkniętym świecie o hermetycznym języku, a instalacja poszczególnych programów może być wyzwaniem nawet dla informatyka. Dzięki CLARIN zniknie konieczność kłopotliwych instalacji oraz posiadania dużej wiedzy specjalistycznej.
3. Poziom wsparcia dla poszczególnych języków europejskich. Uprzywilejowana pozycja języka angielskiego sprawia, że bardzo wiele badań wykonuje się dla tekstów w tym języku. Konieczne jest rozbudowanie dostępnej technologii przynajmniej do minimalnego użytecznego poziomu, jaki umożliwi zastosowanie technologii językowej także dla innych języków naturalnych.
Inicjatywa CLARIN cieszy się szerokim poparciem środowiska naukowego: dołączyło do niej już ponad 100 europejskich jednostek naukowych. Istnieją zatem duże szanse przezwyciężenia powyższych barier oraz wypracowania niezbędnych standardów.

Oficjalny dokument misji CLARIN

Struktura CLARIN-PL

Zarząd CLARIN ERIC i konsorcja narodowe

Jednostką zarządzającą CLARIN na poziomie europejskim jest konsorcjum państw o nazwie CLARIN ERIC, w którego skład wchodzą rządy poszczególnych krajów oraz organizacje międzyrządowe. Podstawowym zadaniem CLARIN ERIC jest budowa, koordynacja i zarządzanie infrastrukturą CLARIN.

więcej...
Poszczególne kraje członkowskie tworzą narodowe konsorcja, w których skład wchodzą uniwersytety, biblioteki, publiczne archiwa i inne instytucje badawcze zapewniające dostęp do cyfrowych zbiorów danych językowych oraz narzędzia do ich analizy. Członkowie CLARIN samodzielnie decydują o swoim wkładzie w tworzenie infrastruktury. Zobowiązani są jednak do wdrażania przyjętych standardów gwarantujących:
- interoperacyjność narzędzi i zasobów tworzących CLARIN;
- dostępność, wynikającą z publicznego udostępniania usług;
- trwałość (CLARIN jest infrastrukturą, a nie projektem ograniczonym czasowo).

Centra CLARIN – węzły wiedzy

Podstawowymi jednostkami tworzącymi strukturę CLARIN są centra świadczące jasno zdefiniowany zakres usług:

więcej...
- Centrum typu B – jest to podstawowy węzeł infrastruktury utrzymujący usługi przetwarzania języka, aparaturę obliczeniową oraz repozytoria danych zintegrowane z europejską infrastrukturą CLARIN;
- Centrum typu C – ten rodzaj instytucji współpracuje z infrastrukturą poprzez dostarczanie określonego rodzaju metadanych (np. dotyczących wyspecjalizowanych rodzajów zasobów językowych);
- Centrum typu K – Centra Szerzenia Wiedzy (Knowledge Sharing Centres) są odpowiedzialne za upowszechnianie wiedzy na temat działalności infrastruktury; tworzą sieć zespołów specjalistów wspierających określone przedsięwzięcia badawcze; Centra typu K są miejscami, w których użytkownicy mogą zgłosić problem z działaniem infrastruktury, otrzymać fachową pomoc, zadać pytanie dotyczące używania infrastruktury.
Podstawowym elementem sieci są centra typu B. Polski węzeł CLARIN – Centrum Technologii Językowych – powstaje na Politechnice Wrocławskiej. Dzięki ścisłemu przestrzeganiu przyjętych standardów zarejestrowani użytkownicy uzyskają za pośrednictwem Centrum CLARIN-PL bezpłatny dostęp do narzędzi i zasobów językowych udostępnionych zarówno w Polsce, jak i w centrach CLARIN pozostałych państw członkowskich.

Centrum Technologii Językowych przy Politechnice Wrocławskiej posiada status Centrum typu B oraz K. Oznacza to, że znajduje się tutaj infrastruktura techniczna zapewniająca działanie usług przetwarzania tekstów oraz zespół specjalistów, którzy udzielają pomocy użytkownikom.

Struktura polskiego węzła – CLARIN-PL

W Polsce jednostką odpowiedzialną za realizację celów postawionych przed CLARIN ERIC jest Centrum Technologii Językowych CLARIN-PL (Centrum typu B oraz K) zlokalizowane na Politechnice Wrocławskiej. Najważniejsza funkcja Centrum polega na utrzymywaniu i udostępnianiu narzędzi informatycznych (oprogramowania), zasobów danych oraz maszyn wyposażonych w odpowiednią moc obliczeniową. Powyższe elementy stanowią podstawową infrastrukturę konieczną do przetwarzania języka; składniki te są dostarczane i rozwijane przez Konsorcjum CLARIN-PL zrzeszające sześć jednostek naukowych: Instytut Podstaw Informatyki PAN, Uniwersytet Łódzki, Instytut Slawistyki PAN, Uniwersytet Wrocławski, Polsko-Japońską Akademię Technik Komputerowych oraz Politechnikę Wrocławską – lidera projektu.

Czym jest Europejska Infrastruktura Badawcza

Finansowanie

Projekt CLARIN uruchomiony został dzięki finansowemu wsparciu Komisji Europejskiej, a obecnie jest w całości finansowany przez kraje członkowskie konsorcjum. W przypadku Polski organem administracyjnym finansującym działalność Centrum Technologii Językowych CLARIN-PL jest Ministerstwo Edukacji i Nauki.

Korzystanie z infrastruktury CLARIN jest bezpłatne dla celów naukowych i dydaktycznych.

Współpraca

Staramy się, by obsługa naszych narzędzi i aplikacji była możliwie prosta i intuicyjna. By ją ułatwić, organizujemy szkolenia, warsztaty, udzielamy również indywidualnych konsultacji – jeśli chcesz z nami porozmawiać, zachęcamy do kontaktu (link). Staramy się również rozwijać dokumentację zawierającą instrukcje, samouczki i opisy przykładowego wykorzystania infrastruktury. Zdajemy sobie jednak sprawę z faktu, że nie zawsze nasza oferta trafia idealnie w potrzeby badaczy. Jeżeli nie jesteś pewien czy nasze usługi spełniają Twoje wymagania lub masz pomysł na rozszerzenie już istniejących funkcji – zapraszamy do kontaktu.

Podstawowym filarem naszej strategii rozwoju jest kontakt z użytkownikiem – staramy się monitorować wykorzystanie infrastruktury oraz diagnozować potrzeby, których do tej pory nie zauważaliśmy. Dzięki tym obserwacjom i sugestiom wiemy lepiej, w którą stronę mamy się rozwijać.